Iepen

De iep is één van de boomsoorten die in ons land, naast onder meer de els, berk en hulst, van oudsher voorkomt.

Nederlands iepen stond vroeger bekend als het mooiste iepenhout. Vooral Zeeuws iepen had wereldfaam. Door de watersnoodram van 1953 zijn de meeste oude Zeeuwse iepen verdwenen. Door uitbraak van de iepziekte is ons oude bestand aan iepen helaas bijna verdwenen. De originele iep is daarom zeldzaam geworden. Een meer resistente veld-iep is ruimer voorradig maar het hout is minder mooi.

Iepen is taai. Daarom werd het vroeger gebruikt voor wagens, karren, kruiwagens, houten hamers, blokken en houten pompen. Ook werd het hout gebruikt voor binnenbetimmeringen en meubelen als alternatief voor het kostbare eiken. Iepen stond bekend als ‘armeluis-eiken’.

Een bijzondere toepassing vond het hout in de assen en spaken van houten boerenwagens. Hiervoor moest het hout in dikke blokken 12 jaar lang op zonder drogen. Het werd beschermd tegen houtworm met petroleum.

Omdat het hout nogal wil werken, moest het wel gewaterd worden. Hierbij wordt het hout als stam minstens twee jaar in stromend water gelegd om sappen uit te spoelen en het spinthout dezelfde kleur te geven als het kernhout.

Het wateren had ook een praktisch doel. Houtzaagmolens stonden vaak bij het water, waardoor transport over de weg lastig was. Elke zagerij had daarom een watergat waarin een voorraad stamhout lag. Wanneer er gezaagd moest worden, werd met de kracht van de wind een stam vanuit het water een helling op getrokken.

Dit wateren gebeurt tegenwoordig nog maar heel weinig omdat het lang duurt (je bent je aanschaf 2 jaar ‘kwijt’) en het kost veel ruimte. Wij hebben een aantal speciaal voor dit doel gegraven waterbassins waarin het wateren plaats vind.

Momenteel wordt van iepen vooral meubelwerk. Het hout is hard en slijtvast. Iepen is geliefd vanwege zijn prachtige kleur en schitterende tekening. Andere toepassingen zijn de restauratie van historische objecten zoals wagens, rijtuigen, molens, spanten van boerderijen of het onderstel van een kanon.

Iepenhout is wel gevoelig voor houtworm, vooral als het niet vaak wordt gebruikt. Vandaar het gezegde: “Iepenhout moet zwerven”. Iepen in onze voorraad heeft een behandeling tegen houtworm ondergaan.

Tegenwoordig zijn er variëteiten iep die steeds beter bestand zijn tegen de iepziekte maar vooral in oudere, minder resistente bomen, komt de iepziekte nog veel voor. Oudere iepen worden goed bewaard maar moeten toch soms worden gekapt omdat ze slecht worden, of omdat de iepziekte toe slaat.

Iepen in voorraad

Wij hebben iepen in voorraad van verschillende lengten en dikten. Deze variëren van duims voor bijvoorbeeld vloeren, 35-42-52-65mm voor meubelen en dikker (80-100-120 mm) voor bijzondere toepassingen als blokken in de zeevaart, en onderdelen van zware meubelen zoals tafelpoten.